“Đám cưới được đúng 1 tuần, tôi phát hiện ra bộ mặt tàn nhẫn của cả nhà chồng. Không khóc, không làm ầm lên, tôi lặng lẽ thu dọn vài bộ đồ, để lại một tờ giấy, rồi về thẳng nhà mẹ đẻ…”
Tôi là Hà, 28 tuổi, nhân viên hành chính tại một công ty xuất nhập khẩu ở Hà Nội. Chồng tôi – Dũng, 30 tuổi, làm kỹ sư xây dựng. Chúng tôi quen nhau hơn 2 năm trước, qua một lần tụ họp bạn bè. Ban đầu, tôi không mấy ấn tượng vì anh trầm tính và có vẻ hơi khô khan. Nhưng dần dà, chính sự kiên nhẫn và chững chạc ấy đã khiến tôi mở lòng.
Gia đình tôi thuộc diện trung lưu, bố mẹ buôn bán nhỏ, không dư dả gì nhiều nhưng luôn sống có trước có sau. Tôi được dạy dỗ kỹ về lễ nghĩa, về chuyện “làm dâu phải biết điều”, nên khi bước vào hôn nhân, tôi tự nhủ sẽ cố gắng hết mình để hòa hợp với nhà chồng.
Nhà Dũng khá hơn, bố mẹ anh đều là cán bộ về hưu, có nhà riêng ba tầng ở quận nội thành, khá nề nếp. Trước khi cưới, tôi từng vài lần đến nhà anh ăn cơm, cũng thấy mọi người cư xử đúng mực, hơi lạnh lùng nhưng không có gì bất thường. Mẹ anh – bà Hạnh – là người phụ nữ kiểu truyền thống, nói năng nhẹ nhàng nhưng kín kẽ, ít khi thể hiện cảm xúc. Tôi vẫn nghĩ, chỉ cần mình sống tốt thì không ai ghét bỏ.
Lễ cưới diễn ra không rình rang nhưng đầy đủ. Gia đình tôi chuẩn bị chu đáo, từ sính lễ đến sính nghi, không hề để bị chê trách. Tôi đã mỉm cười mãn nguyện khi bước chân về nhà chồng, nghĩ rằng đây là khởi đầu cho một chặng đường hạnh phúc.
Nhưng chỉ một tuần sau, mọi thứ vỡ vụn.
Ngày thứ ba sau cưới, mẹ chồng bắt đầu “gợi ý” tôi dậy từ 5 giờ sáng để lo việc bếp núc. Tôi vẫn nghĩ đó là chuyện bình thường. Nhưng điều khiến tôi bất ngờ là ngay cả bữa sáng đơn giản cũng phải nấu đủ món: phở cho bố chồng, xôi cho em gái chồng, cơm trắng với mắm tép cho mẹ chồng, và riêng chồng tôi thì ăn trứng luộc với bánh mì.
Tôi không than vãn. Tôi học cách dậy sớm, mày mò nấu nướng theo ý từng người. Nhưng khi đặt lên bàn, không ai nói một lời cảm ơn. Thậm chí, mẹ chồng còn lặng lẽ dọn riêng phần mình mang lên phòng, không ăn cùng. Em chồng – Trang, mới 24 tuổi, vẫn đang học cao học – chỉ nhấm nháp một chút rồi buông đũa: “Chị Hà nấu nhạt quá, ăn không vào.”
Tôi im lặng. Làm dâu mà, phải nhẫn nhịn chứ.
Nhưng ngày thứ năm, tôi bắt đầu thấy lạ: mẹ chồng yêu cầu tôi không dùng máy giặt trong nhà mà phải tự giặt tay đồ của vợ chồng mình – lý do là “giặt máy tốn điện”. Tôi hỏi nhỏ Dũng thì anh chỉ lảng tránh: “Em chiều mẹ chút đi, bà kỹ tính vậy thôi.”
Đến tối hôm đó, khi mọi người đi ngủ, tôi xuống bếp để đổ rác thì vô tình nghe thấy đoạn hội thoại của mẹ chồng và em chồng trong phòng khách, lúc họ nghĩ tôi đã đi ngủ.
“Mày xem, cưới về có mấy ngày mà nó tưởng nó là bà hoàng à? Cơm thì nhạt, quần áo thì để máy lo. Tao mà không rèn sớm, sau này nó ngồi lên đầu cả nhà mình.”
“Bà ngoại nói đúng đấy mẹ. Nhà mình lấy con này về chỉ để đỡ tiền thuê giúp việc, chứ nhìn nó là biết không phải dạng giỏi giang gì rồi.”
Tôi đứng lặng người. Lúc đó là 11 giờ đêm, tôi gần như chết lặng trong bóng tối của gian bếp.
Sáng hôm sau, tôi vẫn cố gắng cư xử bình thường. Tôi tự hỏi: “Chẳng lẽ vì tôi không giỏi nấu ăn? Hay vì tôi chưa đủ tinh tế?” Nhưng dù thế nào, những lời họ nói quá rõ ràng – tôi không phải là con dâu mà họ quý, mà chỉ là người “làm việc nhà miễn phí”.
Chiều hôm ấy, tôi về phòng, lặng lẽ xếp vài bộ quần áo vào túi vải. Tôi lấy một tờ giấy A4 từ ngăn kéo, viết vài dòng:
“Con xin lỗi nếu sự hiện diện của con khiến gia đình cảm thấy phiền toái. Con không đến đây để làm osin. Con đến vì yêu Dũng, và muốn xây dựng một gia đình tử tế. Nhưng nếu ngay từ đầu, mẹ và em đã xem con như người ngoài, thì con xin phép dừng lại ở đây. Hà.”
Tôi để tờ giấy trên bàn trang điểm, đặt chìa khóa nhà cạnh đó, rồi lặng lẽ rời đi.
Không gọi Dũng. Không giải thích với ai.
Tôi về nhà mẹ ruột. Trên đường đi, tôi bật khóc lần đầu tiên.
Tôi về đến nhà lúc gần 9 giờ tối. Mẹ tôi đang dọn dẹp gian bếp, thấy tôi kéo vali bước vào thì sững người. Bà không hỏi ngay, chỉ lặng lẽ nhìn tôi – cái nhìn đầy lo lắng nhưng không gặng ép.
Tôi ôm chặt lấy mẹ, lần đầu tiên từ ngày cưới.
– Mẹ, cho con ở lại vài hôm được không? – Tôi hỏi, giọng nghẹn lại.
Mẹ gật đầu:
– Ở bao lâu cũng được. Nhà này là nhà con.
Hai ngày đầu, tôi không ra khỏi phòng. Tôi cần thời gian để lấy lại thăng bằng. Không phải vì tiếc nuối – mà vì quá sốc. Tôi từng tưởng tượng nhiều tình huống khó khăn khi làm dâu, nhưng chưa bao giờ nghĩ mình lại bị coi rẻ một cách trắng trợn đến vậy.
Ngày thứ ba, Dũng gọi.
Lần đầu, tôi không nghe. Lần thứ hai, anh nhắn: “Anh đến nhà em nói chuyện được không?”
Tôi đồng ý.
Khi Dũng xuất hiện ở cổng, trông anh hốc hác thấy rõ. Vào nhà, chào bố mẹ tôi lễ phép, anh ngồi xuống trước mặt tôi, im lặng hồi lâu rồi nói:
– Anh xin lỗi. Mẹ anh… có phần quá đáng. Nhưng lẽ ra em phải nói với anh, chứ không thể bỏ đi như vậy.
Tôi nhìn thẳng vào mắt anh:
– Em đã nói. Rất nhiều lần. Em nhẫn nhịn, em im lặng, em cố gắng sống đúng bổn phận. Nhưng anh luôn chọn cách… tránh né. Ngay cả khi em bị coi là “osin cao cấp”, anh cũng không đứng về phía em.
Anh cúi đầu:
– Anh không biết mẹ nói những lời như vậy sau lưng em. Anh thực sự xin lỗi.
– Nếu em không vô tình nghe thấy, thì anh sẽ không bao giờ biết, đúng không? – Tôi hỏi lại – Còn nếu hôm nay em không bỏ về, liệu bao lâu nữa em mới trở thành người bị chà đạp hoàn toàn?
Dũng ngập ngừng. Rồi anh nói điều khiến tôi nhớ mãi:
– Hà… nếu em muốn ra ở riêng, anh đồng ý. Em là vợ anh, anh không muốn mất em.
Tôi nhìn anh rất lâu.
Đó là lần đầu tiên, tôi thấy trong ánh mắt Dũng không còn sự thờ ơ, mà là nỗi sợ mất mát thực sự.
Ba ngày sau, tôi quay lại nhà chồng – không phải để ở, mà để đối thoại. Mẹ tôi đi cùng, bà mặc bộ áo dài màu nâu giản dị, nhưng gương mặt đầy khí chất.
Mẹ chồng mở cửa, ánh mắt sững lại khi thấy tôi.
– Cô còn quay về làm gì?
Tôi mỉm cười nhẹ:
– Cháu không quay về để làm dâu nữa, cô ạ. Cháu chỉ đến để nói chuyện cho rõ ràng.
Dũng đi phía sau mẹ, lặng lẽ ra hiệu mời mọi người vào phòng khách.
Tôi đặt một lá thư đã viết sẵn lên bàn:
– Đây là quyết định của cháu. Cháu không muốn sống trong một gia đình mà sự tử tế bị xem là yếu đuối, sự nhẫn nhịn bị chà đạp. Cháu sẽ ly hôn, nếu anh Dũng không thể bảo vệ cháu khỏi những điều tàn nhẫn từ chính gia đình anh ấy.
Bố mẹ Dũng ngồi chết lặng. Em chồng vẫn giữ vẻ mặt khinh khỉnh.
Dũng ngồi xuống bên tôi. Anh cầm lấy tay tôi, siết chặt:
– Em không cần phải ly hôn. Chúng ta sẽ thuê nhà riêng. Anh đã chuyển tiền đặt cọc hôm qua. Nếu cần, anh có thể rời khỏi nhà này ngay hôm nay.
Không khí lặng đi vài giây.
Mẹ chồng tôi nhìn con trai, rồi nhìn tôi, giọng lạnh tanh:
– Anh muốn bỏ bố mẹ để theo nó?
Dũng trả lời, chậm rãi nhưng dứt khoát:
– Con không bỏ ai cả. Nhưng nếu mẹ coi vợ con như người giúp việc, thì con xin phép sống tách ra. Con muốn có một gia đình thật sự – không phải nơi mỗi ngày vợ con phải dè chừng từng lời ăn tiếng nói.
Chúng tôi chuyển ra ngoài một tuần sau đó. Một căn hộ nhỏ ở Long Biên, đủ ấm áp để bắt đầu lại. Tôi vẫn đi làm như cũ. Dũng về muộn nhưng hay tự tay nấu bữa tối.
Nhà chồng cắt đứt liên lạc với tôi suốt hai tháng. Nhưng dần dà, mẹ chồng bắt đầu nhắn tin cho Dũng, hỏi thăm đôi câu, rồi mời về ăn giỗ. Tôi đi cùng – như một người khách, không hơn không kém. Nhưng ít nhất, họ không còn dám coi thường tôi.
Tôi chưa bao giờ mong muốn làm “nữ hoàng trong nhà chồng”. Tôi chỉ mong được làm người – một người vợ đúng nghĩa, được tôn trọng, được đồng hành, chứ không bị đem ra cân đo bằng từng bữa cơm hay thao tác giặt đồ.
Cuộc sống hôn nhân không còn giống cổ tích – mà là hiện thực. Nhưng khi cả hai cùng lựa chọn đứng về phía nhau, thì mọi thứ vẫn có thể tiếp tục, một cách tử tế.
“Tôi để lại một tờ giấy, và bước đi – không phải để kết thúc, mà để bắt đầu lại với lòng tự trọng. Nếu không có cú bỏ đi ấy, có lẽ tôi đã đánh mất chính mình trong một mái nhà mà người ta chỉ cần tôi biết cúi đầu.”
